Shipper bị siết, đơn hàng online “mắc kẹt”

Không thể phủ nhận ngay sau khi Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống Covid-19, lượng đơn đặt mua hàng trên các sàn giao dịch TMĐT như Tiki, Shopee, Lazada, Postmart... tăng gấp 2 - 3 lần so với bình thường. Nhưng trên thực tế, các sàn TMĐT gặp khó khi cung ứng hàng hóa vào vùng dịch.

Cụ thể, việc đưa hàng tới người mua gặp nhiều khó khăn khi các ứng dụng vận chuyển như NowFresh (đi chợ) và NowShip (giao hàng hóa thiết yếu) đều phải dừng hoạt động sau khi TP. Hà Nội "siết" hoạt động của các nhân viên giao hàng, shipper công nghệ. Grab, Be, Gojek, My Go và FastGo cũng phải dừng cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng xe máy trong thời gian giãn cách.

Bên cạnh đó, nhiều điểm giao nhận hàng hóa nằm trong khu vực phong tỏa cũng khiến các sàn TMĐT thiếu điểm giao nhận hàng hóa. Đại diện sàn TMĐT Sendo, Voso phản ánh, các đơn vị cung ứng, vận tải trong quá trình giao vận gặp khó, khi một số kho bãi nằm trong khu vực bị hạn chế đi lại do giãn cách xã hội nên không thể tập kết, phân luồng hàng hóa dẫn đến thiếu hụt nguồn cung tạm thời.

Ngoài ra, các đơn vị cung ứng, vận tải cũng gặp khó khăn trong việc giao vận như một số kho bãi nằm trong khu vực phong tỏa hay việc gia tăng đột biến nhu cầu cho một số loại hàng hóa dẫn đến thiếu hụt nguồn cung tạm thời.

Trước tình hình đó, một số sàn TMĐT như sàn TMĐT Sendo đã nhanh chóng làm việc chặt chẽ với nhiều đơn vị cung ứng khác nhau, đảm bảo có nguồn hàng thay thế khi cần. Đồng thời liên tục tiếp nhận góp ý của khách hàng để điều chỉnh, thay đổi nhà cung ứng, giải tỏa lo ngại cho khách hàng. Gần đây nhất, Sendo chuyển sang bán hàng rau củ theo combo để giúp khách hàng có đủ các mặt hàng cần thiết trong một đơn hàng, còn các đối tác cung ứng cũng chủ động hơn về việc đóng gói, giao vận.

Đại diện lãnh đạo sàn TMĐT Sendo bày tỏ, nông sản là mặt hàng đặc thù, đòi hỏi thời gian giao tối đa không quá 2 ngày mới có thể giữ được chất lượng tốt nhất của sản phẩm. Việc hoàn trả đơn hàng tăng cao do thiếu shipper không chỉ gây áp lực lên người bán, đơn vị vận chuyển mà còn gây mất niềm tin ở người dùng.

Chỉ ra tình trạng thiếu shipper, ông Đặng Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số - cho biết, tại thời điểm này, các sàn TMĐT phải đứng ra đăng ký danh sách shipper cho hãng giao nhận là đối tác của mình, đối tác chỉ được vận chuyển hàng cho sàn, không được vận chuyển bất kỳ loại hàng hóa nào khác. Tương tự, siêu thị, nhà cung ứng thực phẩm có nhu cầu thuê đối tác vận chuyển hàng hóa thì phải đứng ra đăng ký shipper với Sở Giao thông Vận tải. "Shipper phải có hợp đồng lao động và chỉ được vận chuyển hàng hóa cho siêu thị, nhà cung ứng thực phẩm, không được vận chuyển giúp những đơn vị không ký kết hợp đồng vận chuyển”- ông Đặng Hoàng Hải nêu cụ thể.

Theo đó, với những sàn TMĐT có đối tác vận chuyển như Giao hàng nhanh, Giao hàng tiết kiệm, J&T Express, AhaMove... thì phải làm việc với hãng giao nhận, đăng ký danh sách với Sở Giao thông Vận tải.

Linh hoạt giải pháp gỡ khó

Trước thực trạng trên, ngay cuối tháng 7/2021, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã có Công văn số 757/TMĐT-TTCNS gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Chính phủ, trong đó có đề cập tới nội dung khuyến khích đặt hàng thiết yếu trên các trang TMĐT uy tín, đồng thời đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố phối hợp với các Sở ngành địa phương như Sở Giao thông Vận tải, Sở Y tế… xây dựng phương án cụ thể duy trì hệ thống giao nhận TMĐT ở các tỉnh, thành phố nói trên báo cáo UBND các tỉnh, thành phố. Trong trường hợp cần thiết, thiết lập “Điểm tập kết hàng hóa” cho TMĐT ngay tại các khu cách ly tập trung hoặc các khu vực cư dân bị phong tỏa.

Ông Đặng Hoàng Hải nhấn mạnh, Bộ Công Thương ủng hộ phương án các địa phương cho phép hệ thống logistics của các sàn TMĐT tiếp tục được hoạt động bình thường trong địa bàn của mình.

Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) cũng đã gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ để tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các sàn TMĐT. Ông Nguyễn Ngọc Dũng - Phó Chủ tịch VECOM - cho hay, sàn TMĐT là nơi trung gian hỗ trợ người mua và người bán, mỗi sàn có thể có hàng chục nghìn người bán, người mua. Với sự đa dạng như vậy nên tỷ lệ người mua và người bán nằm trên cùng một quận, huyện là không cao. Hơn nữa, mỗi chuyến người giao hàng có thể có nhiều khách hàng ở những địa điểm khác nhau; nhiều khi 2 địa điểm ở 2 quận liền kề lại gần hơn 2 địa điểm cùng 1 quận. “Từ thực tiễn đó, VECOM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao cho UBND các địa phương, đặc biệt là TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, căn cứ tình hình thực tế để hỗ trợ người giao hàng tối ưu hoá hoạt động, qua đó cũng giúp các sàn TMĐT phục vụ tốt hơn nhân dân trong giai đoạn giãn cách xã hội”- lãnh đạo VECOM kiến nghị.

Đối với các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội như TP. Hà Nội cũng đưa ra giải pháp cụ thể như: Rà soát các điểm đất trống, sân vận động, bến xe (đang dừng hoạt động), các chợ đang hoạt động chưa hết công suất… tại các địa phương ở cửa ngõ ra vào Thủ đô làm nơi trung chuyển hàng hóa cho sàn TMĐT.

Bên cạnh đó, TP. Hà Nội đã ban hành các văn bản chỉ đạo, xây dựng phương án huy động và điều động phương tiện phục vụ vận chuyển lưu thông hàng hóa, kịp thời để chỉ đạo các lực lượng chức năng tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong vận chuyển, lưu thông.